Günümüzde fitness salonlarının da artmasıyla doğru veya yanlış çoğu kişi egzersiz yapıyor. Kiminin amacı fazla yağlarından kurtulmak, kimininse kas oranını arttırıp plaj vücuduna sahip olmak. Peki kaç kişi sağlıklı postüre sahip olmak için egzersiz yapıyor?
Postür; Kemik, eklem, kas, tendon bağlantılarının yerçekimi karşısında hareketli ya da durağan iken doğası gereği beden ve ruhunu basit şekilde tutabilmesidir. Kısaca ifade etmek gerekirse, kişinin düz bir şekilde durması da diyebiliriz. Anlaşılacağı gibi postür bozukluğu da görüntüde olan basit veya karmaşık hatadır. Bu yazımda postür bozuklukların nasıl oluştuğundan ve nasıl giderileceğinden bahsedeceğim.
Postürün iki farklı çeşidi bulunmaktadır. Bu çeşitler, aktif postür ve inaktif postür olarak adlandırılmaktadır. Bunun yanı sıra, aktif postür de kendi içerisinde iki farklı çeşide ayrılmaktadır. Aktif postürün çeşitleri ise, statik ve dinamik postür olarak tıp literatürüne girmişlerdir. En kısa haliyle vücut duruşu olarak adlandırılan bu kavram, türlere ayrılırken vücudun hareket halinde olduğu ve olmadığı zamanlar dikkate alınmıştır. Öyle ki, inaktif postür vücudun pasif halde olduğu uyku ve dinlenme anlarında vücudun pozisyonlarını kapsamaktadır. Aktif postür ise dinamik ve statik olmak üzere ikiye ayrılıyor. Dinamik postür, vücudun hareket etme amacıyla aldığı duruşlar ele alınmaktadır. Bir diğer tür olan statik postür ise vücutta yer alan kasların karşı koyulamaz güç olan yerçekimine karşı gerilme durumları yer almaktadır.
Kişide postürel bir bozukluk olup olmadığının anlaşılmasında postür analizi önemli bir rol oynamaktadır. Bu kısımlar, eklem hareketlerini inceleme, kasların esneklik testleri, düzlem ile eksen analizleri ve anatomik yapıdaki pozisyon değerlendirmeleri gibi isimler almıştır. Günümüzde sosyal yaşantının geçmişe oranla daha hızlı hale gelmesi ve sürekli koşuşturma hali, postür bozukluk durumlarını arttırmıştır. Yapılan araştırmalarla, günümüzde çok sık bir biçimde rastlanan postür bozukları; toplumda kamburluk adıyla bilinen ‘’kifoz’’, yine toplumda çukur bel olarak bilinen ‘’lordoz’’, omurganın sağ veya sol tarafa eğilmesi durumu olan ‘’skolyoz’’, toplumda çarpık bacak olarak bilinen X bacak sendromu ‘’genu valgum’’, O bacak sendromu ‘’genu varum’’ başlıca postür sorunlarındandır.
Postür Bozukluğu Nedenleri?
- Geçirilmiş olan kaza veya çarpmalardan dolayı oluşabilir
- Okul yıllarında çocukların ağır sırt çantaları taşıması, tek omuzda çanta taşıma, okul sıralarının uygun olmaması, yanlış oturma biçimi etkin nedenlerdir.
- Ergenlik döneminde hızlı gelişen çocukların, kendi duruşlarına dikkat etmemesi ya da özenti sebebiyle öne eğik durmalarından ve yürümelerinden kaynaklanan bozukluklar.
- İş yaşamında uzun süre sandalye üzerinde oturarak bilgisayar ekranına uygun mesafeden bakılmaması, ekranın baş hizasında olmaması da etkendir.
- Her meslek grubunun kendine özgü hareketleri olduğu için duruş bozukluklarının büyük bölümü buradan kaynaklanır. Ağır işlerde çalışan birisi ile sadece masa başında işini yürüten kişinin duruşunun aynı olması beklenemez. Fakat duruş bozukları aynı şekilde oluşabilir.
- Kullanılan korseler, çok dar giyilen sert kumaşlı kıyafetler, kemer takma sıklığı, kullanılan yanlış ayakkabılar duruş bozukluklarına sebep olabilir.
- Hareketsizlik ve yorgun hissetme, beyin ve kas ilişkisinden dolayı omuzların çökük durmasının zamanla kalıcı olması.
- Bel, karın ve sırt kaslarının zayıflığı üst bölge problemlerine, bacak, ayak ve kalça kaslarının da zayıflaması alt bölge problemlerine sebep olabilir.
- Postür bozukluklarının en önemli sebeplerinden biri de yanlış planlanan egzersiz programıdır. Ön grup kaslarının sıklıkla çalıştırılıp, arka grup kaslarının es geçilmesi ciddi problemlere
sebep olmaktadır.
Postür Bozukluğu Nelere Sebep Olabilir?
- En çok şikayet edilen konuların başında kronik boyun, omuz, sırt ve bel ağrıları gelir.
- İlerleyen yaşlarda kamburluk sorunu ortaya çıkabilir.
- Omuzlarda bulunan düşüklük ve öne eğrilik problemi zamanla kürek kemiği altından geçen damar ve sinirlerin sıkışmasına sebep olabilir.
- En önemlisi de görüntü bozukluğu psikolojik olarak kişiyi etkileyebilir ve çekimser olmasına sebep olabilir.
Postür Bozukluğu Nasıl Giderilebilir?
Statik Postür;
Chart kareli bir duvar gibi, kişinin chart önünde rahat bir şekilde hareketsiz durması gerekir, sonra önden, yandan fotoğrafları çekilmelidir. Dikkat edilmesi gereken yerler baş, boyun, omuzlar, kürek kemikleri, dirsekler, eller, sırt, alt bel, leğen kemiği, uyluk, dizler, ayak bilekleri ve ayak parmaklarıdır. Gözlemlenen kişinin bedeni yerçekimine karşı doğru düzlem, eksen ve dengede durabiliyor mu? Kareler bunu görmemizde yardımcı oluyor.
Dinamik Postür;
Eller havada squat tek bacak, squat yürüme, sıçrama ile yine yukarıdaki tüm eklemlerin uyumu kontrol edilmelidir.
Esneklik ile eklem açıklıklarını belirlediğimiz arka bacak, ön bacak, sırt, bel, göğüs, omuz testleri yapılmalıdır.
Ortaya çıkarılan veriler ile o kişinin yol haritası belirlenmeli, antrenman planlamasını periyotlar halinde uygulamalıdır.
Oluşan postür bozukluğu omurgadaki kırık, çatlak veya kemikleşmiş yapıdan kaynaklanmıyorsa kasların doğru şekilde çalıştırılmasıyla kolayca çözülebilir. Görülen bozuklukların büyük çoğunluğu günlük yaşamda yapılan hatalardan kaynaklanmaktadır. Basit önlemler ve birkaç doğru egzersizle postür düzeltilebilir.
Görülen bozuklukların büyük çoğunluğu günlük yaşamda yapılan hatalardan kaynaklanmaktadır. Basit önlemler ve birkaç doğru egzersizle düzeltilmesi mümkün ve kolaydır. Bu önlemlerin başında doğru oturma pozisyonu ve yürüme esnasında pozisyona dikkat edilmesi gerekir. Esas belirleyici faktör ise postür analiz testi sonucunda tespit edilen doğru kasların kuvvetlendirilip, kuvvetlendirilen kasların tersi yönünde çalışan kasların ise esnetilmesidir. Doğru kasları çalıştırmak için düzenli antrenman programınız var ise sadece programınızın sonunda ters yönde çalışan kasları esneterek sorunu çözebilirsiniz.
Dikkat: Eğer egzersiz yaparken eklemlerde şiddetli ağrı ve batma hissediyorsanız ortopedist hekime danışmalısınız!
Akademik Fitness Uzmanı İsacan Akhan
Instagram: isacanakhan
Size özel hazırlanan beslenme ve egzersiz programları dahilinde çalışarak, profesyonel destek almak isterseniz ”uzaktan eğitim paketlerimizi” inceleyebilirsiniz.